Gidip gorerek dunya haritasinda yeni bir yere daha cizik attik. Adi Puerto Rico. Cok farkli olmasa da iyi bildigimiz bir kulturun (Amerikanin) farkli denebilecek bir yerinde yeni yila girip Aralik ayinda oldugumuzu unutarak yazlik giysiler icinde ve yeni yil heyecani tasiyan Puerto Ricolularla birlikte buyuk bir sokak partisine katildik. Sonra da Puerto Rico’dan hareket eden bir cruise gemisiyle Guney Karayip Adalarini gezdik. Yazacak cok seyim, paylasak cok fotografim oldu bu gezi sayesinde.

VOYAGER dergisi icin Puerto Rico ile ilgili gezi yazisi yazmaya hazirlandigim su gunlerde not kagitlarim elimde ne yazacagimi dusunurken tarihi eserlerle ilgili notlarim arasinda, gezi sirasinda yasadigim siradisi seyleri de not ettigimi farkettim. Hani hep gezi yazilarinda okuruz ya sehir soyle guzel boyle guzel, yapmadan donmeyin, denemeden gelmeyin diye. Birazdan yazacaklarimi okuyunca bu ilginc gezi yazisinin parcasi olacaksiniz siz de, gezi yazilarina farkli bir bakis acisi kazanacaksiniz. Cok ama cok objektif bir gezi yazisi okumaya hazir olun.

Sayfalarca gezi yazisi okudum Puerto Rico’ya gitmeden once. Sehirle ilgili ayrintilari aklimda tuttum ustelik, o da yetmedi tatilden once notlar alindi, videolar izlendi, gezilecek yerlerin listesi hazirlandi sonra da valizler kapatildi. Sabah uyanipta Baltimore’dan elimizde valizler evden cikarken her yer bembeyazdi ve dondurucu bir ayazda taksi beklemek zorunda kaldik. Aralik ayindayiz ve agir bir kis mevsiminden cok sicak bir yaz mevsimine girmek uzere heyecanla taksi bekliyoruz. Jamaicali taksi soforumuz kendi ulkesini overken ben hazirladigim valizin iceriginin ne kadar ilginc oldugunu dusunuyordum. Ilk kez basimda sapka, ayaklarimda uzun cizmelerim; cantamda snorkel gozlugu, renkli deniz kiyafetlerim ve yazliklarimla yola cikiyorum. Puerto Rico’ya vardigimizda bogucu sicaklik bizi karsiliyor, hava o kadar sicak ki yagmurun yagmasi sehri serinletmemis, aksi etki gostermis sanki. Taksiler, korna sesleri, kalabalik, Ispanyolca kelimelerle sizi bir yerlere yonlendirmeye calisan durak gorevlileri… Gidecegimiz mesafeyi gozonunde bulundurarak canta basina 1$ ekleyip 13$ dolarlik fatura tutusturuyor gorevli elimize. Faturadaki tutarla soforun talebi cok farkli tabi ki. Biz faturayi oduyoruz. Otel odamizin fiyati, New York’ta kaldigimiz ortalama ustu odalardan cok daha fazla. Beklentilerimin yuksek olmasi normal mi dersiniz? Klozetteki hijyen bandini yalanlayacak bir goruntuyle karsilasiyorum banyoda. Sonrasini tahmin ederseniz. Resepsiyon aranir, gorevli gelir, tuvaletin her yerini ayni bezle temizler, tuvaletin temiz oldugunu iddia eder, siz tersini iddia edersiniz, Ingilizcesini anlayamazsiniz, o sizi anlayamaz vs. Benzer seylerle otelin restaurantinda bile karsilasmaniz olasi. Masanizin ustunde tanimlanmayan cisimler yada sizden onceki masa sahibine ait sac kalintilari gorup sikayet ediyorsaniz ve bunun sandiginiz gibi ozurlerle karsilik bulacagini dusunuyorsaniz simdiden cok ama cok yanildiginizi belirtmeliyim. Ne ozur ne nezaket ne de teselli…

Yeni mevsime ve yeni sehre adapte olabilmek icin ustumuzu degistirip cikmak istiyoruz bir an once. Birseyler atistirmaya karar verip Taco Bell’e giriyoruz. Ingilizce bilen sadece tek bir eleman var. Diger arkadaslari bizlerle konusmasi icin O’nu on planda tutmus olacaklar ki, ekstra seyler icin kasaya gittigimde ingilizce bilen bu arkadasi beklemek zorunda kaliyorum. Sirada gitmek istedigimiz yer Old San Juan icin yola cikiyoruz. Tatillerde ve gece 12:00 den sonra otobus olmadigi icin taksi kullanmak zorunda kaliyoruz yine istemeyerek. Otobus 75 cent ken kim ayni mesafeye 20 $ vermek ister ki. Ilginc bir uygulama var Puerto Rico’da. Taksiler, baska gruplarla yada ciftlerle paylasabileceginiz buyuklukte ama fiyatlari grup yada kisi basina. Mesela iki grupsunuz ve ayni yere gidiyorsunuz. Her iki gruptan ayni para cikiyor, kisi sayisina gore paylasmak yasak☺. Ayrica inmek istediginiz yerde de indirilemeyebilirsiniz. Oteliniz isterseniz otoyolun karsi tarafinda olsun, sizi gecenin bir yarisi otelinizin onunde degil de, yolun karsisina gecmeniz icin kullanacaginiz gecidin yaninda birakip takip edeceginiz yolu elleriyle tarif edebiliyorlar. Sahit oldugum sey, genc Amerikali ciftin korku dolu gozlerle yolun diger tarafina bakip el ele tutusarak, caresizce, karanlikta gorunmeyen gecide dogru yonelmeleri. Taksiyi paylastigimiz bir baska ciftin basina gelen sey ise inmek istedikleri yerde indirilmedikleri. Yaklasik 3-4 kez inmek istedigini tekrarlayan cift, otellerinden cok uzaklastirildirildilar. Sonra korkmus olmalilar ki bizimle indiler. Sanirim en uzak otelde barinan bizler sansli kisilerdik. Bunu cok sik hissetmem ama Puerto Rico taksilerinde emniyet kemeri en oncelikli ihtiyacim halindeydi. Taksi soforlerinin siradisi oldugunu sehirle ilgili yorumlarda okumustum ama sahit olmak baska bir ayricalik kesinlikle. Paris’te tasitlarin cok kotu kullanildigini, ve soforlerin tehlikeli girisimlerini gormustum ama Puerto Ricolular gercekten cok daha tehlikeli trafikte. Siz siz olsun yaya gecidinde, yesil isikta ve her yerde dikkatli olun.

Old San Juan, oldukca sevimli bir yer. Arabayla buraya girmemenizi oneririm, yuruyus mesafesiyle 10 dakika tutabilecek bir yer arabayla yarim saati asabilir. Evler oldukca guzel insa edilmis. Cogu ahsap balkona, balkonun onunde renkli ciceklere sahip. Ispanyol tarzi demirli balkonlar bana New Orleans’i hatirlatiyor. Oldukca sevimli bir atmosfer sariyor etrafimizi. Limana yakin caddelerde yururken geleneksel halk danslarimiza ozgu muzik geliyor kulagimiza, kafamizi kaldirip baktigimizda Istanbul Turkish Restaurant levhasini goruyoruz. Oldukca sasirtici buldugum noktalardan biri kesinlikle bu restaurant. Gittigim her yerde Turklere rastladigimi belirtmeliyim. Bir tek Guatemala’da ulkemizden biriyle tanisma firsatini edinemedim.